Onze laatste dag in Pakistan staan we vroeg op om de gigantische bende op onze kamer op te ruimen en daarmee ook gelijk onze tassen in te pakken. We nemen uitgebreid afscheid van Sajjad en de andere toeristen en stappen om 11.00 uur in dezelfde tuktuk als gisteren om naar grens te gaan. We rijden de voor ons inmiddels bekende weg en passeren deze keer zonder kleerscheuren (haha) de eerste controleposten.
We lopen de laatste 300 meter met onze backpacks op de rug naar wat wij denken dat de douane is. Het is in het begin even zoeken, want we zien in dit gebouw niet echt iets wat lijkt op een paspoortcontrole. Bovendien zijn we de enige aanwezigen en zien we niemand in uniform. Even later worden we gewenkt door een man in overhemd dat we naar hem toe moeten lopen en hij vraagt om onze paspoorten. Blijkbaar zitten we toch goed?!
Hij vraagt ons om een douaneformulier in te vullen en stelt ons allerlei vragen over wat we in Pakistan hebben gedaan. Na ruim 40 minuten hebben we in ieder geval een exitstempel. Stap 1: vink! Tijdens het wachten werd Stefan al aangesproken door een mannetje of we onze Pakistaanse Rupees om wilden wisselen voor de Indiase variant. We horen hem een tijdje aan, maar besluiten om het in India te proberen. Tot nu toe hebben we elke keer de pech gehad dat het in het land van aankomst goedkoper was om te wisselen, dus laten we die gok maar eens wagen. Uiteraard beweert deze Pakistani dat we een domme keuze maken en eigenlijk is dat ook wat we op internet gelezen hebben. Maar de wisselkoers die hij ons aanbiedt is gewoon echt belabbert, veel slechter wordt dat vast niet.
Daarna mogen we met onze tassen door de poort, waar we gisteren nog, als onderdeel van de ceremonie, naar hebben zitten kijken. Voet voor voet stappen we over de streep die de grens markeert. We zijn nu in ieder geval aan de Indiase kant van de grens! Nu nog hopen dat ze niet moeilijk doen over ons visum, anders moeten we buiten slapen vannacht. Renee moet wachten tot de vrouwelijke beambte klaar is met haar lunch en kijkt toe terwijl Stefan gecontroleerd wordt op bommen en andere illegale dingen. Zijn jas moet open, de dagtas moet open, alles eruit en het paspoort wordt goed bekeken, zowel de binnen als de buitenkant. Stefan is goedgekeurd
Renee wordt inmiddels wel wat ongeduldig en dat valt de mannelijke beambte blijkbaar ook op. Hij gaat kijken bij zijn collega en wordt dan flink afgesnauwd. Geen idee wat de dame precies zei, maar het klonkt niet echt vriendelijk. Hij besluit om haar taken dan maar uit te voeren, ook al hoort hij dit bij vrouwen eigenlijk niet te doen. De controle bij Renee is veel sneller en minder nauwkeurig en het fouilleren wordt gelukkig overgeslagen. Blijkbaar ziet Renee er heel onschuldig uit.
Daarna stappen we op de verplichte shuttlebus die ons naar het immigratiekantoor rijdt. Daar moeten we wederom een douaneformulier invullen en in de rij gaan staan tot we aan de beurt zijn. Al snel wordt er een extra rij geopend en wij worden gewenkt dat we vooraan mogen komen staan. Dat is nog eens prettig! We houden even onze adem in, toch een beetje bang dat we het land niet worden ingelaten (door het eerdere gezeur in Dubai). Maar dit is nergens voor nodig, binnen 5 minuten hebben we een mooie inreisstempel met 19 december 2014 in ons paspoort staan en zijn we écht in India!
We vullen bij een kantoortje nóg een formulier over alles wat we importeren (niets dus) en onze tassen worden daar nog een keer gecontroleerd. Hier zit ook het wisselkantoor waar we onze laatste Pakistaanse Rupees om willen wisselen. Helaas hebben we verkeerd gegokt, de wisselkoers is hier nog een stuk minder interessant dan aan de Pakistaanse kant. Nou ja, je kan niet altijd geluk hebben en als je het doorrekend, verliezen we maar een paar euro. Wel krijgen we hier een officieel papiertje waarmee we aan kunnen tonen dat we legaal aan de rupees zijn gekomen. Dat is toch ook wel een fijn idee, we hebben begrepen dat sommige overheidsinstanties in India daar om kunnen vragen (en alle treinen, sommige hotels en veel van de touristy-sights zijn overheidsinstanties).
Om 14.15 uur India time staan we buiten en Renee loopt naar een soort kantoortje om te vragen welke bus ons naar Amritsar kan brengen. Het antwoord is geen, er vertrekken hier geen bussen naar Amritsar. Ondertussen wordt Stefan omringt met taxichauffeurs die ons allemaal naar Amritsar willen brengen. Hij zegt dat Renee ook al iets aan het regelen is en dat degene met het laagste bod wellicht geluk heeft, om de prijs naar beneden te krijgen. Dat werkt goed. Het eerste bod dat valt is 1200, maar uiteindelijk stappen we voor 400 Rupee (zo’n 6 euro) in een klein wit autotje. De tassen worden los op het dakrek gegooid en we vertrekken. Een paar honderd meter verder moeten we uitstappen om onze paspoorten nog een laatste keer te laten zien en daarna is het administratieve gezeur eindelijk klaar.
Onze chauffeur rijdt erg voorzichtig en daar zijn we eigenlijk wel blij mee. Dit komt niet alleen door de tassen die los op het dak liggen, maar ook door het feit dat de man enigzins doof blijkt te zijn en maar één goed oog lijkt te hebben. Hij overtuigd ons onderweg dat we beter naar het treinstation in Amritsar kunnen gaan dan naar het busstation. Wij willen naar Jalandhar en het schijnt dat de trein veel sneller is en bovendien vaak vertrekt. Nou, vooruit dan maar, we hopen maar dat hij dit niet alleen zegt omdat het minder ver rijden is voor hem!
Om 15.30 uur staan we veilig en wel met onze tassen op het treinstation. Wauw, wat een drukte hier! We gaan allebei in de rij staan om een kaartje te kopen. Stefan in de normale rij en Renee in die voor vrouwen, buitenlanders, seniors en gehandicapten (4x kans, grapt Stefan). Hier merken we al gelijk dat Indiërs niet zo goed zijn in netjes in de rij wachten. Persoonlijke ruimte, wat is dat?! Duwen en proberen voor te kruipen is ook heel gewoon. Na 10 minuten wachten is Stefan toch als eerste aan de beurt en koopt hij een Superfast ticket voor 40 Rupee per persoon (0,60 euro). Het Superfast staat niet voor de snelheid van de trein, maar betekent dat je het ticket (te) kort van tevoren hebt gekocht en daarom een toeslag betaalt.
Het is meteen onze eerste treinervaring in India en door het onduidelijke betaalbewijsje in Hindi, moeten we zoeken waar we precies heen moeten. We moesten even aandringen, maar een vriendelijke jonge kerel loopt met ons mee naar het juiste perron en we kunnen daar gelijk in de juiste trein stappen. Dat dachten we althans. Naast ons zitten drie jonge jongens waar we mee aan de praat raken. Eén van hun heet Baitab, is een Sikh en draagt een mooie rode tulband. Deze trein gaat wel de goede kant op, maar het is niet de trein van 16.00uur, deze had al om 12.00uur moeten vertrekken. Zij zitten al vier uur te wachten tot hij wegrijdt zegt hij. En precies op dat moment komt de trein in beweging, hebben wij even geluk! We kletsen een tijdje over o.a. India en Nederland en wisselen Facebook namen uit zodat we contact kunnen houden.
Na ruim een uur komen we aan in Jalandhar. We sms-en gelijk met de mensen waarmee we in Pakistan (via internet) al contact hebben gelegd en die ons graag op willen halen van het treinstation. Chelsea en haar man Avtar zijn net als wij nieuw op Couchsurfing en dus vinden we het allemaal wel een beetje spannend. Omdat we geen reactie krijgen, besluiten we om ze dan maar even te bellen met onze Nederlandse telefoon.
Chelsea is nog onderweg van school naar huis, maar beloofd dat Avtar ons snel op komt halen. We gooien onze tassen buiten op de grond en gaan lekker zitten. We hebben op het Couchsurfing profiel van Chelsea al een foto gezien van hun allebei, dus herkennen we Avtar gelijk als hij na een half uur aan komt lopen. We volgen hem met onze bagage en bij een grote witte terreinwagen stoppen we. Wauw, zo’n mooie grote auto hadden we niet verwacht!
Zijn goede vriend Sam rijdt, zodat wij een beetje kunnen kletsen. Na een paar kilometer stoppen we bij een bushalte waar Chelsea inmiddels is aangekomen en ontmoeten we ook haar. Daarna rijden ze door naar hun appartement in Jalandhar Heights. We zijn verrast over wat we zien, deze mensen zijn een stuk rijker als de gemiddelde Indier. We krijgen onze eigen kamer met een groot bed en privé badkamer, waar we meteen onze bagage droppen. En ploffen daarna met z’n allen op de bank om kennis te maken. Hun labrador Casper vindt ons super interessant en komt elke keer vrolijk bij ons zitten, bij voorkeur op schoot.
Voor het avondeten worden er allerlei pizza’s besteld, iets wat wij ook helemaal niet erg vinden. Stefan is flink verkouden en proeft daardoor bijna niks. Maar hij hoest alles bij elkaar als hij de extreem pittige kipstukjes probeert. Zow, ze weten hier in Punjab wel wat pittig eten is! Hij maakt meteen naam als degene die niet tegen pittig eten kan, onterecht eigenlijk, maar ja, niks aan te doen.
Na het eten kletsen we nog een tijdje over onze reis, hun werk en studie en leren we elkaar zo beter kennen. Avtar heeft samen met zijn vriend Sam, die in de woontoren hiernaast woont, een eigen callcenter waarbij ze voornamelijk Amerikanen ondersteunen met software problemen (via internet). Chelsea studeert journalistiek en media, heeft nu een paar weken vakantie en is bijna klaar met haar studie. We kletsen nog een tijdje met elkaar voordat we lekker in bed ploffen voor onze eerste nacht in India.
We hebben gemerkt dat we flink moe zijn na alle indrukken van de afgelopen weken en slapen dus lekker uit. Chelsea maakt voor ons een prima ontbijtje klaar en we hangen de rest van de middag een beetje op de bank, kletsend met elkaar en ondertussen knuffelen we met Casper. De broer van Avtar komt voor een vroege lunch ook nog langs met speciaal Indiaas brood dat zijn vrouw voor ons heeft gemaakt. We worden hier echt volgestopt met lekker eten, niets is te veel, we hebben net ons ontbijt achter de kiezen.
Chelsea komt uit Nagaland, een regio in het Noordoosten van India en Avtar uit Rajasthan, in het noodwesten. Ze zijn ruim twee jaar getrouwd, maar niet zoals bij veel andere huwelijken doordat hun familie dit heeft geregeld, maar omdat ze verliefd zijn geworden op elkaar. Mooi toch?! Dit was nogal wat, want Chelsea is een Christen en Avtar een Sikh (maar zonder dat hij de bekende Sikh tulband draagt en wél zijn haar knipt en baard scheert) en hun familie is niet bepaald enthousiast over de relatie, zijn moeder is ook niet naar de bruiloft gekomen bijvoorbeeld. Renee kon de verleiding niet weerstaan om te vragen om een paar trouwfoto’s te zien en kreeg daarna gelijk het fotoboek op haar schoot. De bruiloft was volgens de Sikh tradities en zoals vaak in India, droeg Chelsea een rode jurk. Leuk om te zien.
Om 16.30 uur zetten Avtar en Sam ons en Chelsea af bij Haveli, waarna zij zelf doorrijden naar hun kantoor. Avtar en Sam werken voornamelijk ‘s nachts i.v.m. het tijdverschil tussen India en Amerika. Wij lopen samen met Chelsea door het soort van openluchtmuseum met allerlei traditioneel ingerichte gebouwtjes en Indiase gebruiken van elke regio. Je kan het zien als een soort Madurodam van India, een prima kennismaking met het land.
Het is wel best koud en dus nemen we na een tijdje plaats bij een kampvuurtje, terwijl we kijken naar allerlei Indiase dans en zangkunsten. Chelsea laat ons ook nog een paar typisch Indiase dingen proeven, waarvan we de moeilijke namen helaas niet meer weten. Best pittig, maar lekker! Met name de soort cracker bolletjes die via een een gat gevuld werden met aardappel, groente en een zout en pittig soepje, wat je vervolgens in 1x in je mond moet stoppen.
Voor het avondeten lopen we naar het bijbehorende restaurant, waar we aan een traditionele tafel (laag bij de grond) een groot rond dienblad krijgen met rijst en allerlei bijgerechten. De obers lopen continu rond om bij te vullen en verschillende broden te komen brengen. Lekker en divers.
Terwijl we wachten totdat we worden opgehaald, laat Chelsea ons ook nog de typisch Indiase mondverfrisser proberen. Driehoekjes van een eetbaar blad dat is gevuld met een mintachtige substantie en is versierd met bladzilver en een soort vruchtje. De vloeibare substantie moet je na een korte tijd uitspugen en daarna hoor je op het blad te blijven kauwen. Wij besluiten om alles in 1x uit te spugen, want de structuur en de smaak is echt niet ons ding. Wel leuk om een keer te proberen, want zoals het euit zag, zouden we dit zelf nooit hebben geprobeerd. Het leek eerder een stuk speelgoed dan iets eetbaars.
Even later stappen we in de auto bij de broer van Avtar en zijn zoontje. Het kleine jochie draagt zelf ook een kleine (Sikh) tulband en heeft net zijn eerste Engelse woordjes geleerd op school. Dat moet onderweg natuurlijk geoefend worden, maar eigenlijk is hij wat te verlegen om echt wat te zeggen. In het appartement drinken we samen met Chelsea nog een theetje en daarna duiken we lekker ons bed in.
De derde dag bij onze hosts starten we rustig op. Chelsea maakt weer een lekker ontbijtje voor ons klaar en bereidt ook een uitgebreide lunch voor Avtar om mee te nemen naar kantoor. Rond het middaguur zet Avtar ons af bij het busstation, waar we op de bus stappen naar Amritsar. De bus doet er veel langer over dan Chelsea dacht (bijna drie uur!) en dus komen we vrij laat pas aan in Amritsar. Had die taxichauffeur een paar dagen geleden toch echt een goed advies! Getest!
Chelsea onderhandelt over een fietstuktuk en daar kruipen we even later met z’n drieën in om naar het Jallianwala Bagh park te gaan. In dit park zijn in 1919 ruim 1500 Indiërs gedood/verwond doordat een Engelse officier zijn soldaten de opdracht had gegeven te schieten op de ongewapende protesterende mensen. We zien de kogelgaten nog zitten en de put waarin vele mensen zijn gedoken om de kogels te ontwijken staat er ook nog. Chelsea schaamt zich voor de vele landgenoten die allemaal met op ons de foto willen en probeert hen dit ook regelmatig duidelijk te maken. We grappen met elkaar dat we inmiddels echt rijk zouden ze zijn als we een een paar Rupee zouden vragen voor elke foto die van ons werd gemaakt.
Na het park lopen we naar de bekendste en meest bezochtste bezienswaardigheid (ja, meer dan de Taj Mahal!) van India: Harmandir Sahib, waar de Gouden Sikh Tempel staat. Daar aangekomen leveren we onze schoenen en sokken in, wassen onze voeten en bedekken ons met de meegebrachte hoofddoeken. Hier worden ook mannen geacht hun hoofd te bedekken en dat staat Stefan verrassend goed. We hebben wel binnen no time ijskoude voeten, want ook vandaag is het erg fris buiten. Het is hier nu winter en in het noorden betekent dit vaak koude en mistige dagen.
Het complex is helemaal bedekt met wit marmer en midden in het meer “drijft” de indrukwekkende gouden tempel. Elke ochtend wordt het heilige Sikh boek van zijn slaapplaats naar de gouden tempel gebracht en ‘s avonds weer terug. We kijken toe terwijl een hoop Sikhs een heilig bad nemen, sommige kinderen huilend meegeleept door hun moeders. Het is echt koud, dus we snappen wel dat de kinderen hier niet zoveel zin in hebben. Het water wordt ook gedronken door mensen, terwijl dit echt niet de schoonste plek is. Wel mooi om te zien zoals iedereen zich volledig overgeeft en er hangt ook echt een bijzonder sfeertje. Wij kijken ook onze ogen uit naar alle mooi gekleurde tulbanden van de Sikhs die hier rondlopen.
Omdat de rij om de heilige tempel binnen te mogen erg lang is, besluiten we de wachttijd die toch zo’n twee uur minimaal zal zijn, beter te gebruiken. Chelsea koopt nog wel mede namens Avtar en zijn broer een offer, een mandje vol met eten. Dit levert ze vervolgens in bij één van de vele vrijwilligers die hier werken. Dit eten wordt gebruikt om de 60.000 tot 80.000 pilgrims te voeden die hier elke dag naar toe komen om te bidden. Je kan hier als toerist ook gratis eten, al wordt een donatie of hulp bij de afwas wel gewaardeerd.
Daarna lopen Chelsea en Renee naar de plek om de blessing in de vorm van een bolletje eten (het heeft iets weg van dikke brinta) aan te nemen. Renee is wel blij dat Chelsea haar eraan herinnert om dit met haar rechter hand aan te pakken, aangezien de linker onhygiënisch is en als een belediging wordt gezien (je kan wellicht wel raden wat Indiërs met deze hand doen?).
Als we dit alles hebben gezien, halen we onze schoenen op en lopen naar buiten. Niet alleen bij de tempel, maar ook erbuiten worden we regelmatig aangesproken om op de foto te gaan, zelfs door een politieagent. Dit is een foto die wij ook wel graag willen hebben en dus gaan we akkoord. Hij doet zelfs zijn warme jas uit, zodat we zijn uniform mee op de foto kunnen zetten. Het grappige is dat hij zelf helemaal geen foto hoeft en Stefan bovendien volkomen negeert. Dit is wel even wennen voor Renee, want in Iran en Pakistan was dit vaak andersom.
Aangezien de blessingpap niet echt lekker was en bovendien maar erg weinig, hebben we inmiddels een beetje honger. Alles in de omgeving is i.v.m. de Sikhtraditie Vegetarisch en we laten ons verleiden om iets te bestellen bij de Subway. We kiezen uiteindelijk voor een Paneer Tikka broodje, wat een soort bruingebakken witte kaas is. Wel grappig om te zien hoeveel verschillende vegetarische boordjes ze kunnen bedenken en het smaakt eigenlijk ook gewoon prima!
Omdat er volop dingen te zien zijn, gaan we deze keer te voet naar het busstation. Het is wel even zoeken, omdat het inmiddels ook donker geworden is. Bij het busstation hebben we geluk dat we meteen op de bus kunnen stappen en dat we ook nog één van de laatste plekken hebben kunnen bemachtigen. De bus is even later namelijk propvol en bovendien de enige bus die gaat i.v.m. een soort protest in de stad waar veel materiaal voor is ingezet.
Bij het busstation in Jalandhar staat Avtar weer op ons te wachten en we gaan meteen door naar de verjaardag van Sam. Hij woont samen met zijn vriendin Janet in het gebouw direct naast Avtar en Chelsea. Ondanks dat we ons van te voren flink zorgen maakten over deze avond, je bent toch een beetje een buitenbeentje op een verjaardagsfeestje waar je niemand kent, is het een supergezellige avond geworden met een hoop gelach, lekker Indiaas eten gemaakt door de familie, potjes Pool, drank, muziek en dans.
De volgende dag twijfelen we een beetje wat handig is. Onze hosts hebben aangeboden om Kerst bij hun te vieren en daarna samen een paar dagen naar Rajasthan te gaan. Het plan wordt echter niet echt concreet en dus wachten wij het even af. Hier in de omgeving is niet veel te doen en bovendien rijden er in de buurt van het appartement geen bussen of tuktuks. Als we hier blijven zijn we dus geheel afhankelijk van Avtar en Chelsea en we willen ze niet teveel belasten met onze aanwezigheid. Dus relaxen we vandaag een beetje in huis, lezen over wat we verder nog meer willen doen in India en hopen dat onze verkoudheid snel over gaat. Ergens vandaag gaan we een knoop doorhakken over dit dilemma.
‘s Avonds besluiten wij uiteindelijk om niet langer te blijven en een busticket te boeken naar Delhi voor de volgende ochtend. Chelsea en Avtar geven aan ons daar over een paar dagen dan weer te zien, omdat ze daar zullen zijn voor een bruiloft, en wij zijn daar dan ook welkom. Het blijkt heel normaal te zijn om eigen gasten mee te brengen naar een bruiloft in India en het lijkt ons wel leuk om dit mee te maken. Dus boeken we in overleg met hun (ivm vervoer naar het busstation) de laatste twee stoelen in de 06.00 uur bus. Dit bleek wel iets moeilijker dan gedeacht, want we moesten een Indiaas telefoonnummer opgeven om de tickets naar toe te smsen. Chelsea is de deur uit en Avtar is naar kantoor, wat nu? Uiteindelijk geven we zonder te overleggen het nummer van Avtar op, dat zal vast wel goed komen.
Chelsea en Avtar gaan laat in de avond met Sam en Janet naar een Indiase film en wij besluiten om vanavond thuis te blijven om onze tassen te (her)pakken en nog een paar uurtjes slaap te hebben voordat we vertrekken.
Om 05.00 uur gaat de wekker en Chelsea maakt een eenvoudig ontbijt voor ons klaar en pakt wat dingen in voor onderweg. We vertrekken net wat te laat en haasten ons dus naar het busstation. De bus staat al klaar als Avtar met zijn telefoon en de sms-bevestiging wel erg lang bezig is in het kantoortje op een geprint ticket te krijgen voor ons om mee te nemen. Uiteindelijk is het hem gelukt, gooien we onze tassen onderin de bus, zeggen we gedag tegen onze gastvrije hosts en gaan we op weg naar Delhi. In ons volgende stukje lezen jullie over onze host in Delhi, waar we kerst gevierd hebben.